Posts

Showing posts from November, 2018

ЁЯФ░рдЙрдкрднोрдЧ рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा

Image
6.Consumption hypothesis ЁЯФ░рдЙрдкрднोрдЧ рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा 1.рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХिрди्рд╕ 1936 2.рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдб्рдпूрдЬрди рдмрд░ी 1949 3.рдЬीрд╡рди рдЪрдХ्рд░ рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдоोрджी рдЧ्рд▓ाрдиि рдмрдмрд░्рдЧ ,рдПंрдбो MBA 1950 4.рд╕्рдеाрдИ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдоिрд▓्рдЯрди рдл्рд░ीрдбрдоैрди 1957 рдХिрд╕ी рдПрдХ рд╣ी рдкрдХ्рд╖ рдХो рд▓िрдП рдХिрдпा рдЧрдпा рд╡рд╕्рддु рдХा рдиिрд░्рдгрдп рдХрд╣рд▓ाрддा рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдФрд░ рд╕рднी рдкрдХ्рд╖ों рд╕े рдХिрдпा рдЧрдпा рд╡рд╕्рддु рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рдХрдерди рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै ЁЯФ░рдХिрди्рд╕ рдХी рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХिрди्рд╕ рдиे 1936 рдоें рдпрд╣ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рджी рдеी ➖рдХिрди्рд╕ рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рддिрдкाрджिрдд рдЖрдп -рдЙрдкрднोрдЧ рдХे рд╕рдо्рдмंрдз рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХो рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ➖рдиिрд░рдкेрдХ्рд╖ рдЖрдп рдкрд░िрдХрд▓्рдкрдиा рдоें рдЗрд╕ рдмाрдд рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХी рдЬाрддी рд╣ै рдХि рдЖрдп рд╡ рдЙрдкрднोрдЧ рдХे рдмीрдЪ рдЧैрд░ рдЖрдиुрдкाрддिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╣ोрддा рд╣ै ➖рдиिрд╖्рдХрд░्рд╖ рдоें рдпрдж्рдпрдкि рдЖрдп рд╡ рдЙрдкрднोрдЧ рдоें рдЧैрд░ рдЖрдиुрдкाрддिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдкрд░рди्рддु рджीрд░्рдШрдХाрд▓ рдоें рджोрдиों рдоें рдЖрдиुрдкाрддिрдХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдкाрдпा рдЬाрддा рд╣ै ЁЯФЭрдЬो рдЕрдиुрдкाрдд рдЕрд▓्рдкрдХाрд▓ рдоें рдЧैрд░ рдЖрдиुрдкाрддिрдХ(APC #MPC) рд╣ोрддी рд╣ै рд╡рд╣ рдЕрдиुрдкाрдд рджीрд░्рдШрдХाрд▓ рдоें рдмрд░ाрдмрд░ рдмрд░ाрдмрд░ рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХे 4 рдк्рд░рдоुрдЦ рдХाрд░рдг рд╣ै 1.рд╡्рдпрдХ्рддि рдЧांрд╡ рд╕े рд╢рд╣рд░ рдоें рдкрд▓ाрдпрди рдХрд░рддा рд╣ै рддो рдЙрд╕рдХा рдЙрдкрднोрдЧ рдлрд▓рди рдКрдкрд░ рдХी рддрд░рдл рд╡िрд╡рд░्рддिрдд рд╣ो рдЬाрддा рд╣...

IS-LM рдоॉрдбрд▓

Image
3.IS-LM Model – Relative effectiveness of Monetary and Fiscal Policy ЁЯФ░IS-LM рдоॉрдбрд▓ - рдоौрдж्рд░िрдХ рд╡ рд╡िрддीрдп рдиीрддि рдХे рд╕ाрдкेрдХ्рд╖ рдк्рд░рднाрд╡рд╢ीрд▓рддा ➖рдЖрдп рдПрд╡ं рдм्рдпाрдЬ рджрд░ рдХा рдиिрд░्рдзाрд░рдг рд╣िрдХ्рд╕ рд╣ेрдирд╕рди рд╕рдорди्рд╡рдп рд╕िрдж्рдзांрдд рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕ंрддुрд▓рди рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХी рдзाрд░рдгा рдХो рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░рддा рд╣ै ➖рдпрд╣ рдЗрд╕ рдмाрдд рдкрд░ рдз्рдпाрди рджेрддा рд╣ै рдХि  рд╡рд╕्рддु рдмाрдЬाрд░ рд╕рди्рддुрд▓рди(I=S) рд╣ोрдиे рдХे рд╕ाрде рд╕ाрде рдоुрдж्рд░ा рдмाрдЬाрд░ рдоें рд╕ंрддुрд▓рди (L =M )рд╣ोрдиा рдЪाрдЗрдП ➖рджोрдиों।рдоॉрдбрд▓ों рдХा рд╕рдорди्рд╡рдп IS-LM рд╡рдХ्рд░ рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै ➖рд╣िрдХ्рд╕ рд╣ेрдирд╕рди рдХे рдЗрд╕ рд╕рдорди्рдпрд╡рдп рд╕िрдж्рдзाрдд рдХो IS-LM рдоॉрдбрд▓ рдХे рд░ूрдк рдоें рдЬाрдиा рдЬाрддा рд╣ै ➖рдЗрд╕ рд╡рдХ्рд░ рдоें рдХ्рд▓ाрд╕िрдХ рдоॉрдбрд▓ рдХे рджो рдШрдЯрдХ рдиिрд╡ेрд╢(I) рддрдеा рдмрдЪрдд (S) рддрдеा ➖рддрд░рд▓рддा рдЕрдзिрдоाрди рдХे рджो рдШрдЯрдХ рдоुрдж्рд░ा рдХी рдоांрдЧ(L) рдоुрдж्рд░ा рдХी рдкूрд░्рддि (M) рдХो рд╕рдорди्рдпрд╡िрдд рдХрд░рдХे рд╡рдХ्рд░ рдмрдиाрдпा рдЧрдпा рд╣ै ♻IS рд╡рдХ्рд░ рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдк्рд░рд╡ाрд╣ рдЪрд░ो рдХे рд╕ंрддुрд▓рди (рдмрдЪрдд=рдиिрд╡ेрд╢)рдХो рд╡्рдпрдХ्рдд рдХрд░рддा рд╣ै ♻LM рд╡рдХ्рд░ рдоौрдж्рд░िрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕्рдЯॉрдХ рдЪрд░ो рдХे рд╕ंрддुрд▓рди (рдоुрдж्рд░ा рдХी рдкूрд░्рддि =рддрд░рд▓рддा рдЕрдзिрдоाрди)рдХो рд╡्рдпрдХ्рддं рдХрд░рддा рд╣ै ⭕IS рд╡рдХ्рд░ рдмрдЪрдд рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдпों рддрдеा рдиिрд╡ेрд╢ рдЕрдиुрд╕ूрдЪीрдпो рдХे рдкрд░рд╕्рдкрд░ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рддा рд╣ै IS рд╡рдХ्рд░ рдЖрдп рд╕्рддрд░ों рддрдеा рдм्рдпाрдЬ рджрд░ों рдХे рд╡िрднिрди рд╕рд╣рдпोрдЧ рдкрд░ рдмрдЪрдд рддрдеा рдиिрд╡ेрд╢ рдХी рд╕рдоा...
2.Concept of Green Accounting ЁЯФ░рд╣рд░िрдд рд▓ेрдЦांрдХрди рдХी рдЕрд╡рдзाрд░рдгा ➖рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рдХे рдкрд░ंрдкрд░ाрдЧрдд рдоाрдк рдоें рдЕрдиेрдХ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрдкрдд्рддिрдпों рд╡िрд╢ेрд╖рдХрд░ рд╡े рдЬो рдк्рд░рджूрд╖рдг рддрдеा рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдХे рд▓िрдП рд╕िंрдХ рдХा рдХाрдо рдХрд░рддी рд╣ै рддрдеा рдЬीрд╡рди рдХे рд▓िрдП рд╕рд╣ाрдпिрдХा рдХा рдХाрд░्рдп рдХрд░рддी рд╣ै рдЬो рдмाрдЬाрд░ рдоें рд╡्рдпрд╡рд╣ाрд░ рдоें рдирд╣ीं рдЖрддी рдЬीрдбीрдкी рдХी рдЧрдгрдиा рдоें рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдирд╣ीं рдХी рдЬाрддी рдЕрддः рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд▓ेрдЦांрдХрди рдпा рд╣рд░िрдд рд▓ेрдЦांрдХрди рдоें рд╣рд░िрдд рдЬीрдбीрдкी рдХी рдмाрдд рдХी рдЬाрддी рд╣ै ➖ рд╣рд░िрдд рдЬीрдПрдирдкी рдХा рддाрдд्рдкрд░्рдп рдПрдХ рдиिрд╢्рдЪिрдд рдЕрд╡рдзि рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рд╕ंрдкрджा рдХी рд╡рд╣ рдЕрдзिрдХрддрдо рдоाрдд्рд░ा рд╣ै рдЬिрд╕े рджेрд╢ рдХी рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрдкрджा рдХो рд╕्рдеिрд░ рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдк्рд░ाрдк्рдд рдХिрдпा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै ⭕рдкीрдпрд░्рд╕ рд╡ рдмाрд░рдлोрд░्рдб рдиे рд╕рдмрд╕े рдкрд╣рд▓े рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд▓ेрдЦांрдХрди рд╡िрдзि рдХो рд╡िрдХрд╕िрдд рдХी рдЬिрд╕рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕ंрдкूрд░्рдг  рд╕ंрдкрдд्рддि рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдоाрдирд╡ीрдп рдкूंрдЬी рддрдеा рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдкूрдЬी( рдЬंрдЧрд▓ рдоृрджा рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдЖрджि )рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЗрд╕рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкोрд╖рдгीрдп рдиिрдмрд▓ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп-- рдЙрдд्рдкाрдж рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж -рдиिрд░्рдоिрдд рдкूंрдЬी рд╕ंрдкрдд्рддि рдХा рд╣ाрд╕्рдп - рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрдкрдд्рддि рдкрд░ рд╣ाрд╕्рдп( рдЕрд░्рдеाрдд 1 рд╡рд░्рд╖ рдХे рджौрд░ाрди рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рд╕ंрдкрдд्рддि рдХा рдоौрдж्рд░िрдХ рдоूрд▓्рдп ) ➖рд╡िрд╢्рд╡ рд╡िрдХाрд╕ рд░िрдкोрд░्рдЯ 2003 рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдкोрд╖рдг рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рдХी рд╡िрд╢्рд╡рд╕рдиीрдп рд╡िрдзि рд╕рдоाрдпोрдЬिрдд рдиिрдмंрд▓ рджृрд╖...

рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░

Image
ЁЯФ░Post Graduate Level 1.Welfare economics – Pareto optimality and new welfare economics ЁЯФ░рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдкрд░ेрдЯो рдЕрдиुрдХूрд▓рддрдо рдирд╡ीрди рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХी рд╡рд╣ рд╕ाрдЦा рд╣ै рдЬो рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХो рдЕрдзिрдХрддрдо рдХрд░рдиे рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рдЖрд░्рдеिрдХ рдиीрддिрдпों рдХा рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рддी рд╣ै рд╕्рддोрд╡िрд╕्рдХी рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ "рдХрд▓्рдпाрдг рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕िрдж्рдзाрдд рдХे рд╕ाрдоाрди्рдп рд╕рд░ीрд░ рдХा рд╡рд╣ рднाрдЧ рд╣ै рдЬो рдк्рд░рдоुрдЦ рд░ूрдк рд╕े рдиीрддि рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдз рд░рдЦрддा рд╣ै" ➖рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рд╡ рдиिрдпрдоो рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬрдмрдХि рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдиीрддिрдпों рдХी рдЬांрдЪ рдХी рдЬाрддी рд╣ै ➖рдХрд▓्рдпाрдгрд╡ाрджी рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдоें рд╡िрд╢ेрд╖ рд░ूрдк рд╕े рдоाрд░्рд╢рд▓,рдкिрдЧू,рдХेрд▓рдбोрд░,рд╣िрдХ्рд╕ рдкрд░ेрдЯो,рд╕िрдЯोрд╡िрд╕्рдХी, рд╕ेрдо्рдпुрд╕рди, рд▓िрдЯिрд▓,рд░ेрдбрд░ рдЖрджि рдХा рдорд╣рдд्рд╡рдкूрд░्рдг рдпोрдЧрджाрди рд╣ै ➖рдЖрд░्рдеिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рд╕ाрдоाрди्рдп рдХрд▓्рдпाрдг рдХा рд╡рд╣ рднाрдЧ рд╣ै рдЬिрд╕े рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╡ рдкрд░ोрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдоुрдж्рд░ा рдХे рдоाрдкрджंрдб рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै  ♻рдоाрд░्рд╢рд▓  рдоाрд░्рд╢рд▓ рдиे рд╕рдоाрдЬ рдоे рдЖрд░्рдеिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдХी рдмрдЪрдд рд░ीрддि рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдоाрд░्рд╢рд▓ рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ी рд╕рдоाрдЬ рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдХрд▓्рдпाрдг рдХी рдоाрдд्рд░ा рд╕рдордп рдХी рджी рдЧрдИ ...

рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдХाрд░्рдпाрдд्рдордХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЧ्рд░ाрдл рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ

Image
17.Functional relationship in Economics and use of graphs, measures of dispersion, correlation and Index Number ЁЯФ░рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдоें рдХाрд░्рдпाрдд्рдордХ рд╕рдо्рдмрди्рдз рдЧ्рд░ाрдл рдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдЕрдкिрдХрд░рди рдХी рдоाрдкे рд╕рд╣рд╕рдо्рдмрди्рдз рдиिрд░्рджेрд╢ाрдХ ЁЯФ░рдЧ्рд░ाрдл рд╕ांрдЦ्рдпрдХी рдЖрдХреЬो рдХा рдЧ्рд░ाрдл рдкेрдкрд░ рдкрд░ рдк्рд░рджрд░्рд╢рди рдЧ्рд░ाрдл рдХрд╣рд▓ाрддा рд╣ै рдЗрд╕рдоे рд╢्рд░рдо рд╡ рд╕рдордп рдХी рдмрдЪрдд рд╣ोрддी рд╣ै рдЧ्рд░ाрдл рд╕рдордХो рдХो рдк्рд░рджрд░्рд╢िрдд рдХрд░рдиे рдХो рд╕рд░рд▓,рдмोрдзрдЧрдо्рдп рд╡ рддुрд▓рдиाрдд्рдордХ рдмрдиाрддा рд╣ै рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рдорд╕्рдпा рдХे рд╡िрд╢्рд▓ेрд╖рдг рд╣ेрддु рдЖрдХреЬो рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рди рдЖрд╡рд╢्рдпрдХ рд╣ै ♻рдк्рд░ाрдердоिрдХ рдЖंрдХреЬे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рдирдХрд░्рддा рдж्рд╡ाрд░ा рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЖрд░рдо्рдн рд╕े рдЕंрдд рддрдХ рдирдП рдЖрдХреЬो рдХो рдирдП рд╕िрд░े рд╕े рдПрдХрдд्рд░ рдХрд░рдиा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рди рдоें рд╡्рдпрдХ्рддि рдЬांрдЪ рдкреЬрддाрд▓ рдХрд░рдХे, рдкूрдЫрддाрдЫ рдХрд░рдХे,рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд░ूрдк рд╕े рдЙрдкрд╕्рдеिрдд рд╣ोрдХрд░ рдЬाрдирдХाрд░ी рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рддा рд╣ै ♻рдж्рд╡िрддीрдп рдЖंрдХреЬे - рд╡े рдЖंрдХреЬे рдЬो рдкрд╣рд▓े рдЕрди्рдп рд╕ंрд╕्рдеा рдж्рд╡ाрд░ा рдпा рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХिрдпे рдЬा рдЪुрдХे рд╣ै рдЕрдиुрд╕ंрдзाрди рдХрд░्рддा рдЗрдирдХा рдЙрдкрдпोрдЧ рдХрд░рддा рд╣ै рд╡िрднिрди्рди рд╡्рдпрдХ्рддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдбाрдЯा рдПрдХрдд्рд░ рд╕ूрдЪрдиा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рд╣ै ⚜рдк्рд░ाрдердоिрдХ рд╕рдордХो рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рди 1.рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╡्рдпрдХ्рддिрдЧрдд рд╕ाрдХ्рд╖ाрдд्рдХाрд░ рдЗрд╕рдоे рд╡्рдпрдХ्рддि рд╕्рд╡рдо рдЬाрдХрд░ рдЖंрдХреЬे рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рди рдХрд░рддा рд╣ै рд▓ी рдк्рд▓े рдиे рдордЬрджूрд░ी рдЖрдп рд╡्рдпрдп рдХा рд╕ंрдЧ्рд░рд╣рди рдХिрдпा рдЖрд░्рдерд░ рдпंрдЧ рдиे рдХृрд╖...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕

Image
ЁЯФ░рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕ рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрднाрдЧ рдХा рдкंрдЪрд╡ाрдХ्рдп - “рдЬाрдиे рдХ्рдпा рджिрдЦ рдЬाрдпे”। ♻рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдкрд░्рдпрдЯрдХ(рджेрд╢ी рд╡ рд╡िрджेрд╢ी рджोрдиों) - 1. рдкुрд╖्рдХрд░ - рдЕрдЬрдоेрд░ 2. рдоाрдЙрдг्рдЯ рдЖрдмू - рд╕िрд░ोрд╣ी। ➖рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрджेрд╢ी рдкрд░्рдпрдЯрдХ - рдЬрдпрдкुрд░ рд╢рд╣рд░ рдоें рдЖрддे рд╣ैं। ♻рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡िрджेрд╢ी рдкрд░्рдпрдЯрдХ 1. рдл्рд░ांрд╕ 2. рдм्рд░िрдЯेрди рд╕े рдЖрддे рд╣ैं। ♻рдкрд░्рдпрдЯрди рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХो 9 рд╕рд░्рдХिрдЯ 1 рдкрд░िрдкрде рдоें рдмांрдЯा рд╣ै। рдоोрд╣рдо्рдордж рдпूрдиूрд╕ рд╕рдоिрддि рдХी рд╕िрдлाрд░िрд╢ рдкрд░ 4 рдоाрд░्рдЪ 1989 рдХो рдкрд░्рдпрдЯрди рдХो рдЙрдж्рдпोрдЧ рдХा рджрд░्рдЬा рдк्рд░ाрдк्рдд рдХрд░рдиे рд╡ाрд▓ा рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рднाрд░рдд рдХा рдк्рд░рдердо рд░ाрдЬ्рдп рдеा। ➖рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕ рдиिрдЧрдо (RTDC) ➖рд╕्рдеाрдкрдиा - 1978 рдоें ➖рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп - рдЬрдпрдкुрд░ ♻рдХाрд░्рдп рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдкрд░्рдпрдЯрди рд╡िрдХाрд╕ рд╣ेрддु рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо, рдиीрддिрдпां рдФрд░ рдпोрдЬрдиाрдПं рддैрдпाрд░ рдХрд░рдиा। рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕्рдерд▓ рдХा рд░рдЦрд░рдЦााрд╡ рдХрд░рдиा। рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХो рдЖрдХрд░्рд╖िрдд рдХрд░рдиे рд╣ेрддु рдоेрд▓े рд╡ рдорд╣ोрдд्рд╕рд╡ рдХो рдЖрдпोрдЬिрдд рдХрд░рдиा। рдкрд░्рдпрдЯрдХों рдХी рд╕ुрд╡िрдзा рд╣ेрддु рд╣ोрдЯрд▓, рдкрд░्рдпрдЯрди рдкुрд▓िрд╕ рдПрд╡рдо् рдЧाрдИрдбों рдХी рд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдХрд░рдиा। ♻рдкрд░्рдпрдЯрди рдд्рд░िрдХोрдг рд╕्рд╡рд░्рдгिрдо рдд्рд░िрдХोрдг - рджिрд▓्рд▓ी - рдЖрдЧрд░ा - рдЬрдпрдкुрд░ рдорд░ू рдд्рд░िрдХोрдг - рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░ - рдмीрдХाрдиेрд░ - рдЬोрдзрдкुрд░ ⚜рдкрд░्рдпрдЯрди рд╕рд░्рдХिрдЯ/рдкрд░िрдкрде ➖рдорд░ू рд╕рд░्рдХिрдЯ - рдЬैрд╕рд▓рдоेрд░ -...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕ुрдЦा рдПрд╡рдо рдЕрдХाрд▓

Image
ЁЯФ░рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕ुрдЦा рдПрд╡рдо рдЕрдХाрд▓ ➖рдЬेрдо्рд╕ рдЯॉрдб рдиे 11рд╡ीं рд╕рджी рдоें рдкрдб़рдиे рд╡ाрд▓े рдПрдХ рднीрд╖рдг рдЕрдХाрд▓ рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХिрдпा рдЬिрд╕рдоें рд▓рдЧाрддाрд░ 12 рд╡рд░्рд╖ों рддрдХ рд╡рд░्рд╖ा рдирд╣ीं рд╣ुрдИ ➖ рдЪाрд▓ीрд╕ा рдХा рдЕрдХाрд▓ : 1783 рдИреж ( рд╡िрдХ्рд░рдо рд╕ंрд╡рдд 1840 ) рдоें рдкрдб़े рдЕрдХाрд▓ рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै ➖рдкंрдЪрдХाрд▓ : 1812-13 рдИреж рдоें рдкрдб़े рдЕрдХाрд▓ рдХो рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै ➖рдд्рд░िрдХाрд▓ : 1868-69 рдИреж рдоें рдкрдб़े рдЕрдХाрд▓ рдХो рдХрд╣ा рдЧрдпा рд╣ै ➖рдЫрдкрдиिрдпा рдЕрдХाрд▓ : 1899-1900 рдИреж ( рд╡िрдХ्рд░рдо рд╕ंрд╡рдд 1956 ) рдоें рдкрдб़े рдЕрдХाрд▓ рдХो рдХрд╣ा рдЧрдпा ЁЯСЙрд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рджेрд╢ рдХा рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╕ूрдЦाрдЧ्рд░рд╕्рдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╣ै। рдпрд╣ाँ рдЕрдХाрд▓ рдПрдХ рдмреЬी рд╕рдорд╕्рдпा рд╣ै। ЁЯСЙрдЕрдХाрд▓ рдХी рд╡рдЬрд╣ рд╕े рдЬрд╣ाँ рдХृрд╖ि рдЙрдд्рдкाрджрди рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддा рд╣ै рд╡рд╣ीं рдЪाрд░ा рд╕рд╣िрдд рдЕрди्рдп рд╕рд╣-рдХृрд╖ि рдХाрд░ोрдмाрд░ рднी рдк्рд░рднाрд╡िрдд рд╣ोрддे рд╣ैं। рдорд╕рд▓рди рдпрд╣ाँ рдХृрд╖ि рдХे рд╕ाрде рд╣ी рдкрд╢ुрдкाрд▓рди рдоुрдЦ्рдп рдкेрд╢ा рд╣ै। ЁЯСЙ рдЧाрдп, рднैंрд╕, рднेреЬ, рдмрдХрд░ी рдкाрд▓рди рд╕े рд▓ोрдЧों рдХी рдЬीрд╡िрдХा рдЬुреЬी рд╣ुрдИ рд╣ै। рдРрд╕े рдоें, рдЬрдм рдмाрд░िрд╢ рдирд╣ीं рд╣ोрддी рд╣ै рддो рд▓ोрдЧों рдХो рдЦाрдж्рдпाрди्рди рд╕ंрдХрдЯ рдХा рд╕ाрдордиा рдХрд░рдиा рдкреЬрддा рд╣ै। рдЗрд╕рд╕े рднी рдмреЬा рд╕ंрдХрдЯ рдкрд╢ुрдУं рдХे рдЪाрд░े рдХा рд╣ो рдЬाрддा рд╣ै। ЁЯСЙрд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХी рд╕्рдеिрддि рдкрд░ рдЧौрд░ рдХрд░ें рддो рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдХे рдмाрдж рд╡рд░्рд╖ 1959-60, 1973-74, 1975-76, 1976-77, 1990-91 рд╡ 1994-95 рдХो рдЫोреЬрдХрд░ рд╣рд░ рд╕ाрд▓ рдпрд╣ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕ूрдЦा рдПрд╡ं...

ЁЯФ░рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЦрдиिрдЬ рд╕ंрд╕ाрдзрди

Image
ЁЯФ░рд░ाрдЬ्рдп рдоें рдЦрдиिрдЬ рд╕ंрд╕ाрдзрди рд╡рд░्рддрдоाрди рдоें 39 рдХिрд╕्рдо рдХे рдмреЬे рдЦрдиिрдЬ рддрдеा 22 рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд▓рдШु рдЦрдиिрдЬ рдкाрдП рдЬाрддे рд╣ै ➖рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рдХीрдорддों рдкрд░ рдЦрдирди्рди рд╕े 1991-92 рдоें 511 рдХрд░ोреЬ рдЖрдорджрдиी рд╣ुрдИ рдЬो рд░ाрдЬ्рдп рдХे рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрддрдкрдд्рддि рдХा 2.0 %рдеी  2016-17 рдоें 39,267 рдХрд░ोреЬ рд╣ो рдЧрдИ рдЬो 6.2%рд╣ै ➖рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХुрд▓ рдЦрдиिрдЬ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХा 5.7% рд╣ोрддा рд╣ै рдЗрд╕ рджृрд╖्рдЯि рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдХा рдкाрдЪрд╡ा рд╕्рдеाрди рд╣ै  рдк्рд░рдердо -рдмिрд╣ाрд░(13.1), рдж्рд╡िрддीрдп -рдордз्рдп्рдк्рд░рджेрд╢(9.7), рддीрд╕рд░ा-рдЧुрдЬрд░ाрдд8.6, рдЪौрдеा-рдЕрд╕рдо (7.3) рдЪिрдд्рд░ рдЙрдд्рдкाрджрди рдк्рд░рддिрд╕рдд  ЁЯФЦ1983 рдоें рдЬेрд╢рд▓рдоेрд░ рдоें рдШोрдЯाрд░ू рдиाрдордХ рд╕्рдеाрди рдкрд░ рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рдЧैрд╕ рдХा рд╡िрд╢ाрд▓ рднंрдбाрд░ рдкाрдпा рдЧрдпा ЁЯФЦ6 рдЬुрд▓ाрдИ 1990 рдХो рдбांрдбेрд╡ाрд▓ा рдЬेрд╢рд▓рдоेрд░ рдоें рдк्рд░рдХ्рд░рддिрдХ рдЧेрд╕ рдХा рднंрдбाрд░ рдоिрд▓ा ЁЯФЦрд╕ोрдиू рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЬेрд╢рд▓рдоेрд░ рдоें 50 рдХрд░ोреЬ рдЯрди рд╕्рдЯीрд▓ рдкाрдИ рдЧрдИ  ♻рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдЦрдиिрдЬ рдиीрддि рдХा рд╡िрдХाрд╕ 1978 рдЦोрдЬ рдПрд╡рдо рдЕрди्рд╡ेрд╖рдг рдкрд░ рдЬोрд░ рджिрдпा рдЧрдпा ♻рдЧ्рд░ेрдиाрдЗрдЯ рдЦрдирди рдиीрддि :-25 рд╕िрддрдо्рдмрд░ 1991 рдкрдЯ्рдЯो рдХो рд╕्рд╡ीрдХृрддि рдк्рд▓ाрдЯ рдХा рдЖрдХाрд░ 1 рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рд╕े рдмреЭрдХрд░ 2.25 рдХрд░ рджिрдпा ♻рджूрд╕рд░ी рдЦрдирди рдиीрддि 1994 ♻рддीрд╕рд░ी рдЦрдирди рдиीрддि рджिрд╕рдо्рдмрд░ 2005 ЁЯФ░рд░ाрдЬ्рдп рдЦрдирди рдиीрддि 2011 рдЗрд╕рдХे 11 рдЙрджेрд╢्рдп рд░рдЦे рдЧрдП рд╣ै  рдЪिрдд्рд░ ЁЯФ░рдЦрдиिрдЬ рд╕ंрд╕ाрдзрди ➖рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдЦрдиिрдЬ...

рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрд▓ рд╕ाрдзрди

Image
ЁЯФ░рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрд▓ рд╕ाрдзрди рднाрд░рдд рдоे рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрд▓ рд╕ाрдзрдиों рдХा рдЕрднाрд╡ рд╣ै рдЪिрдд्рд░  рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рддрд╣ी рдЬрд▓ рд╕ाрдзрди 1.1% рдЕंрд╕ рд╣ै рдЬो рдЕрди्рдп рдХी рддुрд▓рдиा рдоें рдХाрдлी рдХрдо рд╣ै рднूрдЬрд▓ рдХा рдЕрдиुрдкाрдд 1.7%рдЖрдХा рдЧрдпा рд╣ै ♻рд╕рддрд╣ी рдЬрд▓ рд╕ाрдзрди рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдХुрд▓ рд╕рддрд╣ी рдЬрд▓ рдХी рд╕рдо्рднрд╡рдпрддा 15.86 рдоिрд▓िрдпрди рдПрдХреЬ рдлुрдЯ рд╣ै рдЗрд╕рд▓िрдП рдЬрд▓ рдХे рд▓िрдП рдЕंрддрд░рд░ाрдЬ्рдпीрдп рдирджी рдмेрд╕рди рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рдХрд░рддा рд╣ै  рд░ाрдЬ्рдп рдоें 14.51MAF рдЬрд▓ рдЖрд╡ंрдЯिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै рдЪिрдд्рд░ ➖рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рдЬрд▓ рд╕ाрдзрдиों рдкрд░ рдкैрдирд▓ рдиे рднु рдЬрд▓ рд╕ाрдзрдиों рдХे рдиिрдо्рдиाрдХिंрдд рдЕрдиुрдоाрди рдкेрд╢ рд╣ै рдЪिрдд्рд░  рднु рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ 243 рдЦрдг्рдбों рдоें рд╕े 100% рд╡िрджोрд╣рди рдХी рд╕ंрдХ्рдпा 172 рд╣ै 90-100%рдХ्рд░िрдЯिрдХрд▓ рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 24 рд╣ै 70-90%рд╕ेрдоी рдХ्рд░िрдЯिрдХрд▓ рд╕ंрдХ्рдпा 20 рд╣ै 70%рд╕े рдХрдо рд╡िрджोрд╣рди рд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд 25 рд╣ै рдкूрд░्рдгрддрдпा рдЦाрд░े рдкाрдиी рдХी рд╕ँрдЦ्рдпा 2 рд╣ै ЁЯФЦрд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдоें рд╕рдХрд▓ рд╕िंрдЪिрдд рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХा 1971-72 рдоें 24.40 рд▓ाрдЦ рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рд╕े рдмреЭрдХрд░ 2014-15 рдоें 101.7 рд╣ेрдХ्рдЯेрдпрд░ рд╣ो рдЧрдпा рд╕рддрд╣ी рдЬрд▓ рд╕ंрд╕ाрдзрди- рдЗрд╕рдХी рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдирджिрдпां, рдЭीрд▓ें рддрдеा рддाрд▓ाрдм рдЖрддे рд╣ैं। рд╕рддрд╣ी рдЬрд▓ рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдоें рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рдкिрдЫрдб़ा рд░ाрдЬ्рдп рд╣ै рддрдеा рдЗрд╕ рд╣ेрддु рд╕े рдпрд╣ рдЕрди्рдп рд░ाрдЬ्рдпों рдкрд░ рдиिрд░्рднрд░ рд╣ै। рд╡िрднिрди्рди рдирджी рдкрд░िрдпोрдЬрдиाрдУं рд╕े рдиिрдХрд▓ी рдирд╣рд░ों рдХे рдоाрдз्...